گل پنیرک

موارد استفاده دارویی گل پنیرک

از گیاهان خزنده و پایا با بلندای ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر(در برخی شهرهای ایران مثل دزفول ۵۰سانتی متر) و ساقه‌های ستبر، شاخه‌شاخه و کرک‌دار و منشعب و رنگ گل‌ها آبی و صورتی و میوه مسطح است. این سرده در ایران ۱۰ گونه گیاه علفی یک‌ساله یا چندساله دارد. این گیاه در درمان سرماخوردگی مؤثر است و در اغلب نقاط ایران به ویژه در دشت‌های شهرستان اقلید و شهرستان دزفول می‌روید.

از نظر طب سنتی گیاه پنیرک را معتدل می‌دانند، اخلاط غلیظ را رقیق و اخلاط خیلی رقیق را معتدل می‌کند. ساییدگی برگ آن برای شکستگی اعضاء مفید است، ترکیب آن با روغن زیتون برای سوختگی و عقرب گزیدگی مفید است، دم کردهٔ ساقه و برگ آن با شکر، گرفتگی صدا را برطرف می‌سازد.

برخی از موارد استفاده دارویی از این گیاه:

    • در درمان التهاب‌های تنفسی و جوش‌های پوستی کاربرد دارد، دارای ویتامین A و B و C است و در درمان بیماری‌های کلیه و مثانه بسیار مؤثر است، ضدسرفه و مرهم سینه است.
    • برگ و ریشه پنیرک اگر به شکل ضماد درآید و روی دمل یا کورک قرار گیرد باعث می‌شود تا بسیار سریع سر باز کنند.
    • جوشاندهٔ آن برای عفونت‌های مثانه، اسهال خونی و سرفه‌های شدید مؤثر و مفید است، دم کردهٔ آن برای کسانی که دچار یبوست و دارای معده و روده‌های تنبلی هستند، توصیه می‌شود.
    • در درمان برونشیت و استفراغ نیز استفاده می‌شود، به صورت غرغره در رفع تحریکات مخاط دهان و درد گلو اثر مفیدی دارد و همچنین برای رفع سوزش مجرای ادرار مفید است.
    • برای رفع جوش‌های صورت نیز می‌توان از پنیرک استفاده کرد ضمن این که درد و ناراحتی‌های محل جوش را تسکین می‌دهد و به صورت کمپرس یا لوسیون در درمان سوختگی‌ها مؤثر است.
    • در هندوستان از گیاه پنیرک به عنوان داروی لعابدار نرم‌کننده و خنک‌کننده استفاده می‌شود، ۳۰۰ گرم برگ خشک پنیرک را در یک لیتر آب می‌جوشانند و به عنوان مسکن می‌خورند.
    • استعمال جوشانده آن به صورت کمپرس گرم و حمام، در رفع ناراحتی‌های بواسیر، بعضی تومورها، ورم پلک چشم و غیره بین مردم معمول است.
    • از جوشاندن گل و برگ آن در نیم لیتر آب، محلولی به دست می‌آید که اثر نرم‌کننده در پوست بدن دارد و به صورت لوسیون مالیدن بر روی پوست، آرامش و نرمی خاصی به افرادی که دارای پوست حساس و لطیف هستند می‌بخشد.
    • برای تسکین ناراحتی‌های ناشی از تابش گرمای خورشید و آفتاب زدگی، جوشانده ۵۰۰ گرم گل یا ریشه گیاه را در یک لیتر آب تهیه کرده و پس از صاف کردن به ملایمت در محل سوختگی می‌مالند.
    • برای رفع سردردهای یک طرفه شدید، دل پیچه، ورم لوزه‌ها، درد گلو و آنژین اثر مفید دارد.

نکات قابل توجه در مصرف گل پنیرک:

    • مصرف زیاد آن سست‌کننده معده‌های ضعیف است. برای مزاج‌های سرد و تر مناسب نیست.
    • مصرف پنیرک ممکن است با داروهای گوارشی و مشکلات تنفسی تداخل داشته باشد.